ข่าวมีค่า นำเสนอเรื่องราวของ ศบค. หรือ ศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) ที่รัฐบาลจัดตั้งขึ้นโดยอาศัยการระดมกำลังจากหน่วยงานต่างๆ เพื่อทำหน้าที่เป็นหน่วยงานหลักที่จะประเมินสถานการณ์และกำหนดมาตรการต่างๆ เพื่อรับมือกับการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19
ที่มา
ศบค. หรือ ศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) เป็นหน่วยงานที่ภาครัฐจัดตั้งขึ้น โดยในคำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 76/2563 เรื่อง การจัดตั้งศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) อธิบายถึงการจัดตั้งศูนย์ดังกล่าวว่า “เพื่อยกระดับการบริหารจัดการสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ในประเทศให้อยู่ในวงจำกัด ลดผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของประชาชน เศรษฐกิจ สังคม และความมั่นคงของประเทศ สร้างความตระหนักรู้เท่าทันและเตรียมความพร้อมในการรับมือกับการระบาดของโรคอย่างมีประสิทธิภาพตามมาตรฐานสากล ตลอดจนประเมินสถานการณ์เพื่อการบังคับใช้กฎหมายให้ตรงกับความรุนแรงของปัญหา และวางมาตรการป้องกัน ควบคุม และช่วยเหลือเยียวยาผู้ไดรับความเดือดร้อนอย่างเหมาะสม”
พัฒนาการของ ศบค.
นับตั้งแต่ก่อตั้ง ศบค. มีการปรับเปลี่ยนรายละเอียดการบริหารงานและหน่วยงานในสังกัดมาแล้วหลายครั้ง ซึ่งการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญๆ มีดังต่อไปนี้
12 มีนาคม 2563
- คำสั่ง / ประกาศ : คำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 76/2563 เรื่อง การจัดตั้งศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19)
- สาระสำคัญ : ก่อตั้ง ศบค. / กำหนดองค์ประกอบ กับหน้าที่และอำนาจของหน่วยงาน
26 มีนาคม 2563
- คำสั่ง / ประกาศ : คำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 5/2563 เรื่อง การจัดตั้งหน่วยงานพิเศษเพื่อปฏิบัติหน้าที่ตามพระราชกำหนดการบริหาราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548
- สาระสำคัญ : ให้ ศบค. เป็นหน่วยงานพิเศษตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉิน / กำหนดผู้ปฏิบัติงาน / กำหนดหน้าที่และอำนาจของ ศบค.
27 มีนาคม 2563
- คำสั่ง / ประกาศ : คำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 6/2563 เรื่อง การจัดโครงสร้างของศูนย์บริหารสถานการณ์โควิด-19
- สาระสำคัญ : จัดโครงสร้างภายใน ให้ ศบค. มีสำนักงานและศูนย์ปฏิบัติการณ์ รวม 10 หน่วยงาน เพื่อดูแลรับผิดชอบในด้านต่างๆ
10 เมษายน 2563
- คำสั่ง / ประกาศ : คำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 11/2563 เรื่อง การจัดโครงสร้างของศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) เพิ่มเติม
- สาระสำคัญ : เพิ่ม ศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉินด้านคมนาคมและการขนส่งทั่วราชอาณาจักร เป็นหน่วยงานที่ 11
15 เมษายน 2563
- คำสั่ง / ประกาศ : คำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 15/2563 เรื่อง การจัดโครงสร้างของศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) เพิ่มเติม (ฉบับที่ 2)
- สาระสำคัญ : เพิ่ม ศูนย์ปฏิบัติการด้านมาตรการให้ความช่วยเหลือเยียวยา เป็นหน่วยงานที่ 12
21 เมษายน 2563
- คำสั่ง / ประกาศ : คำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 17/2563 เรื่อง การจัดโครงสร้างของศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) เพิ่มเติม (ฉบับที่ 3)
- สาระสำคัญ : เพิ่ม ศูนย์ปฏิบัติการด้านนวัตกรรมการแพทย์ และการวิจัยและพัฒนา เป็นหน่วยงานที่ 13
1 ตุลาคม 2563
- คำสั่ง / ประกาศ : คำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 33/2563 เรื่อง การจัดโครงสร้างของศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) เพิ่มเติม (ฉบับที่ 4)
- สาระสำคัญ : ตั้ง ศูนย์ปฏิบัติการ ศูนย์บริหารสถานการณ์โควิด-19
25 ธันวาคม 2563
- คำสั่ง / ประกาศ : คำสั่งนายกรัฐมนตรี ที่ 39/2563 เรื่อง การจัดโครงสร้างของศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) เพิ่มเติม (ฉบับที่ 5)
- สาระสำคัญ : ปรับโครงสร้างภายใน ให้ ศบค. มีสำนักงานและศูนย์ปฏิบัติการณ์ รวม 7 หน่วยงาน
โครงสร้าง ศบค.ในปัจจุบัน
ศบค.ในปัจจุบัน มีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน และมีหน่วยงานต่างๆ ใน ศบค.รวม 7 หน่วยงาน ได้แก่
- สำนักงานเลขาธิการ มีรองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมืองที่นายกรัฐมนตรีมอบหมายเป็นหัวหน้าสำนักงาน
- ศูนย์ปฏิบัติการ ศูนย์บริหารสถานการณ์โควิด-19 (ศปก.ศบค.) มีเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติเป็นผู้อำนวยการศูนย์
- ศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินด้านการแพทย์และสาธารณสุข กรณีโรคติดเชื้อโควิด-19 มีปลัดกระทรวงสาธารณสุขเป็นหัวหน้าศูนย์
- ศูนย์บริหารสถานการณ์โควิด-19 กระทรวงมหาดไทย มีปลัดกระทรวงมหาดไทยเป็นหัวหน้าศูนย์
- ศูนย์ปฏิบัติการมาตรการเดินทางเข้าออกประเทศและการดูแลคนไทยในต่างประเทศ มีปลัดกระทรวงการต่างประเทศเป็นหัวหน้าศูนย์
- ศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉินด้านความมั่นคง มีผู้บัญชาการทหารสูงสุดเป็นหัสหน้าศูนย์
- ศูนย์ปฏิบัติการด้านนวัตกรรมการแพทย์ และการวิจัยและพัฒนา มีผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติเป็นหัวหน้าศูนย์
หน่วยงานอื่นๆ ใน ศบค.
นอกจากหน่วยงานหลักทั้ง 7 หน่วยงานแล้ว ศบค.ยังมีคณะทำงานที่อยู่ในสังกัดดังต่อไปนี้
- คณะที่ปรึกษาด้านธุรกิจเอกชนใน ศบค.
- คณะอนุกรรมการบูรณาการการบริหารจัดการพัสดุสำหรับการป้องกัน ควบคุม หรือรักษาโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19)
- คณะกรรมการเฉพาะกิจด้านกฎหมาย
- คณะที่ปรึกษาด้านผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคม ในศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19)
- คณะกรรมการเฉพาะกิจพิจารณาการผ่อนคลายการบังคับใช้มาตรการในการป้องกันและยับยั้งการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19)
- ผู้บัญชาการเหตุการณ์ ณ ท่าอากาศยานทั่วราชอาณาจักร
- คณะกรรมการกำกับดูแลด้านผู้ได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19
ศปก.ศบค. “ศบค.ชุดเล็ก”
ศปก.ศบค. เป็นองค์กรปฏิบัติการของ ศบค. โดยมีหน้าที่ดังต่อไปนี้
- ขับเคลื่อน เร่งรัด และติดตามการปฏิบัติงานของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในการรับและปฏิบัติตามนโยบายที่รัฐบาลหรือ ศบค.กำหนด
- กลั่นกรอง เสนอแนวทางการดำเนินการต่อ ศบค.
- บูรณาการความร่วมมือในการปฏิบัติงานจองหน่วยงานต่างๆ ใน ศบค.และประสานกับหน่วยงานของรัฐและเอกชน เพื่อประโยชน์ในการดำเนินการของ ศปก.ศบค. และ ศบค.
- แต่งตั้งคณะอนุกรรมการ คณะทำงาน หรือมอบหมายเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง เพื่อช่วยเหลือการปฏิบัติหน้าที่หรือการดำเนินการอย่างหนึ่งอย่างใดให้เป็นไปตามคำสั่ง
- ปฏิบัติการอื่นใดตามที่นายกรัฐมนตรีหรือ ศบค.มอบหมาย
โดย ศปก.ศบค.มีหน้าที่กลั่นกรองแนวทางดำเนินการสำหรับสถานการณ์ต่างๆ ก่อนเสนอให้ ศบค.ชุดใหญ่พิจารณาเห็นชอบ ยกตัวอย่างเช่น ศปก. ศบค. เป็นผู้เสนอมาตรการผ่อนคลายต่างๆ ที่มีการประกาศใช้ในช่วงที่ผ่านมา หรือการที่ ศปก.ศบค.มีมติให้คงพื้นที่สถานการณ์ (พื้นที่ควบคุม, พื้นที่เฝ้าระวังสูง, พื้นที่เฝ้าระวัง) ตามเดิม หรือยังไม่ประกาศพื้นที่สีแดง (พื้นที่ควบคุมสูงสุด) ตามข้อเสนอของกระทรวงสาธารณสุขในช่วงก่อนเทศกาลสงกรานต์ ก่อนที่จะมีการรับเปลี่ยนในภายหลัง เป็นต้น
ข่าวมีค่า เล็งเห็นถึงความพยายามของภาครัฐที่มีการจัดตั้ง ศบค.ขึ้นมาอย่างรวดเร็ว นับตั้งแต่เกิดการแพร่ระบาของโรคโควิด-19 รมทั้งมีการปรับเปลี่ยนหน่วยงานในสังกัดและการดำเนินการให้สอดคล้องกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นมาโดยตลอด อย่างไรก็ตาม หากพิจาณาจากผลการทำงานในหลายๆ ด้านที่น่าจะมีผลลัพธ์ที่ชัดเจนกว่านี้ ทำให้หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะมีคนตั้งคำถามว่าการทำงานของ ศบค. มีประสิทธิภาพสมกับการที่ระดมกำลังจากหน่วยงานต่างๆ เข้ามาทำงานหรือไม่
ข้อมูล ณ วันที่ 26 เมษายน 2564
ที่มา :
- เว็บไซต์ สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี : www.opm.go.th/opmportal/pageconfig/viewcontent/viewcontent1.asp?pageid=1557&directory=15199&contents=46858
- เว็บไซต์ สำนักเลขาธิการนากรัฐมนตรี : https://spm.thaigov.go.th/web/kode/HTML/infoma2col-sub.asp?s=11&b=SUBORG-37&w=015&f=01500029
- เว็บไซต์ สำนักข่าว กรมประชาสัมพันธ์ : https://thainews.prd.go.th/th/news/detail/TCATG201226125057703
- ประชาติธุรกิจ : www.prachachat.net/politics/news-531311
- เดลินิวส์ : www.dailynews.co.th/politics/815170