ปัจจุบันประเทศไทย ตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อโควิด-19 ด้วยวิธีมาตรฐาน คือ วิธี RT-PCR (Real – time Reverse Transcription Polymerase Chain Reaction) ซึ่งแต่ละรอบใช้เวลา 3–5 ชั่วโมง ออกผลได้ภายใน 24 ชั่วโมง แต่ที่ผ่านมาเราจะเห็นข่าวว่ามีประชาชนในบางพื้นที่ ไปรอคิวเข้ารับการตรวจด้วยวิธี RT-PCR จำนวนมาก หรือ บางคนก็ไม่สามารถเข้าถึงบริการการตรวจ ด้วยวิธี RT-PCR ได้
ดังนั้น กระทรวงสาธารณสุข จึงมีมติให้ใช้ชุดตรวจ “Antigen Test Kit” หรือ ชุดตรวจ ATK เพื่อใช้ในการตรวจการติดเชื้อโควิด-19 ในชุมชนวงกว้าง ซึ่งเป็นอีกหนึ่งแนวทางหนึ่ง ในการค้นหาผู้ติดเชื้อโควิด-19 เชิงรุก และเพื่อระบายความหนาแน่นของคนมารอรับบริการ อีกทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงติดเชื้อโควิด-19 เพิ่มเติมได้ด้วย
ซึ่งถ้าพูดกัน คือ เราอยู่กับโควิดมายาวนานจนเข้าสู่ปีที่ 3 แล้ว แต่การแพร่ระบาดของสายพันธุ์ใหม่ก็ยังไม่หยุดนิ่ง การซื้อชุดตรวจโควิด (Antigen Test Kit หรือ ATK) มาไว้เป็นอุปกรณ์สามัญประจำบ้าน เพื่อทำการตรวจเช็กด้วยตนเอง จึงกลายเป็นสิ่งจำเป็นที่เป็นเรื่องปกติ มีค่า นิวส์ จึงจะพาทุกคนมารู้จักกับ “Antigen Test Kit ” ชุดตรวจเชื้อโควิดเชิงรุก ที่รู้ผลรวดเร็วว่า คืออะไร และมีประสิทธิภาพอย่างไร รวมถึงมีขั้นตอนการใช้อย่างไรบ้าง
ชุดตรวจ “Antigen Test Kit” คือ การตรวจองค์ประกอบไวรัส เป็นชุดทดสอบอย่างง่าย และรวดเร็ว ใช้งานง่าย ทราบผลภายใน 10 – 30 นาที เป็นการตรวจคัดกรองเบื้องต้นเพื่อตรวจหาเชื้อโควิด-19 ก่อนจะเข้าสู่กระบวนการตรวจชนิดยืนยันผลจากห้องปฏิบัติการด้วยวิธี RT-PCR อ่านย้อนหลังได้ที่ https://mekhanews.com/2021/07/10/rapid-antigen-test-is/
ชุดตรวจ Antigen Test Kit หรือ ATK มี 2 แบบ คือ
1.แบบ Swab จมูก
1 ชุด ประกอบด้วย แผ่นทดสอบ หลอดดูด น้ำยา ก้าน swap และหลอดตัวอย่าง
เตรียมการทดสอบ
- ล้างมือและเช็ดให้สะอาด
- อ่านคำแนะนำการใช้งานในคู่มือที่มากับชุดทดสอบ
- ตรวจสอบวันหมดอายุ
ขั้นตอนการตรวจ
- ใช้ไม้ swap โพรงจมูกทั้ง 2 ข้าง หมุนข้างละ 5 รอบ
- จุ่มไม้ swap ลงในหลอดที่มีน้ำยาสกัด หมุนและกดอย่างน้อย 5 รอบ เอาไม้ออกและปิดฝาจุก
- หยดตัวอย่างที่สกัดแล้วลงในตลับทดสอบ รอเวลาอย่างน้อย 15 นาทีขึ้นไป
การอ่านผล
หากขึ้น 2 ขีด ตัวทั้ง C และ ตัวT = ผลบวก (ไม่ว่าขีดจะจางหรือเข้ม)
หากขึ้น 1 ขีด ที่ตัว C= ผลลบ
หมายเหตุ : หากขึ้น 1 ขีด ที่ตัวT เพียงตัวเดียว หรือ ไม่ขึ้นขีด จะไม่สามารถอ่านผลได้ และจะต้องทำการทดสอบใหม่
เมื่อทำการทดสอบแล้ว ให้ทำความสะอาดอุปกรณ์โดยแช่น้ำยาฆ่าเชื้อ น้ำยาซักผ้าขาว แอลกอฮอล์ แยกใส่ถุง ปิดให้มิดชิดและทิ้งให้เหมาะสม
2.แบบผ่านน้ำลาย
การใช้งาน
- บ้วนน้ำลายกระแอมจากลำคอลงในหลอดเก็บตัวอย่าง
- บีบสารสกัดลงในหลอด ปิดฝาให้แน่นและผสมโดยการคว่ำหลอดขึ้นลงประมาณ 10 ครั้ง
- หยดตัวอย่างประมาณ 3 หยดลงในแผ่นทดสอบ
- ทิ้งไว้ประมาณ 10 นาที ก่อนการอ่านผล
คำแนะนำ
- งดการแปรงฟัน และบ้วนปากด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ แนะนำให้บ้วนปากด้วยน้ำสะอาดเท่านั้น
- งดการรับประทานอาหารและเครื่องดื่ม งดสูบบุหรี่ หรือเคี้ยวหมากฝรั่ง ประมาณ 30 นาที
- ปฏิบัติตามคำแนะนำของคู่มือในกล่อง ซึ่งอาจจะมีข้อแตกต่างกันเล็กน้อยในแต่ละยี่ห้อ
- เลือกใช้ชุดตรวจที่ได้คุณภาพ ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยา
- หากผลตรวจเป็นบวก ให้แยกกักตัวทันที และติดต่อโรงพยาบาล หรือโทร 1330
- หากผลตรวจเป็นลบ ให้ระวังผลลวง เพราะอาจมีเชื้อน้อยจนตรวจไม่พบให้ตรวจซ้ำอีกครั้งภายใน 1 – 2 วัน
- ชุดตรวจที่ใช้แล้วให้รัดปากถุงให้มิดชิดและทิ้งในถังขยะติดเชื้อ เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค
ทั้งนี้ ที่ผ่านมาได้มีกระแสข่าวออกมาว่า มีการจำหน่ายชุดตรวจแบบอม ออกมาแล้ว โดย อย.ออกมาชี้แจงว่า ไม่เป็นความจริง อ่านเพิ่มเติมได้ที่ >> ชุดตรวจ ATK แบบอม คือ https://mekhanews.com/2021/12/16/the-lozenge-atk-test-kit-is/
อย่างไรก็ตาม การตรวจแบบ “Antigen Test Kit” เป็นการตรวจองค์ประกอบโปรตีน N-protein ของไวรัส จะเก็บตัวอย่างจากทางจมูก ลึกถึงคอ หรือ เก็บจากลำคอ หรือ ตรวจด้วยน้ำลาย ใช้งานง่าย ทำได้โดยไม่ต้องออกจากบ้าน และราคาต่อชุด จะถูกกว่าประเภท RT-PCR แต่ก็มีโอกาสคลาดเคลื่อนสูงกว่า RT-PCR เนื่องจากมีปัจจัยที่อาจทำให้ผลไม่แม่นยำ คือ
1.ตรวจในช่วงที่ร่างกายเพิ่งได้รับเชื้อ จะไม่พบเชื้อ
2.ตรวจหลังได้รับเชื้อ 3-5 วัน เริ่มตรวจพบเชื้อ แต่บางรายอาจไม่พบ ต้องตรวจซ้ำ
3.ตรวจหลังได้รับเชื้อ ภายใน 5-14 วัน จะพบเชื้อ ได้ผลแม่นยำที่สุด
4.ตรวจหลังการรักษาหาย จะไม่พบเชื้อ
เพราะฉะนั้นการตรวจด้วย “Antigen Test Kit” เมื่อตรวจแล้ว ผลเป็นลบ ก็ไม่ได้แปลว่า จะไม่ติดเชื้อ แต่เชื้ออาจจะน้อย และตรวจไม่เจอ จึงยังต้องกลับไปกักตัว 14 วัน พร้อมรอตรวจซ้ำภายหลัง ส่วนถ้าผลเป็นบวก เนื่องจากอาจเป็นผลบวกลวง ก็ต้องมีการตรวจยืนยันซ้ำ ด้วยวิธี RT-PCR ซึ่งถ้าผลยังออกมาเป็นบวก ก็จะถูกนำตัวเข้าสู่ระบบการรักษาต่อไป
ประชาชนจะซื้อไปตรวจเองที่บ้าน ซื้อได้ที่ไหนบ้าง
ประชาชนสามารถหาซื้อชุดตรวจ “Antigen Test Kit” ได้ที่ร้านขายยาทั่วไป และตามหน่วยงานที่เปิดจำหน่าย แต่หากไม่แน่ใจ ดูข้อมูลชุดตรวจแต่ละยี่ห้อ ที่ขึ้นทะเบียน อย.ได้ที่ >> กองควบคุมเครื่องมือแพทย์ https://www.fda.moph.go.th/sites/Medical/SitePages/test_kit_covid19.aspx
ทั้งนี้ ปัจจุบันมีชุดตรวจ ATK ที่ขึ้นทะเบียนกับ อย.แล้วทั้งหมด 197 ยี่ห้อ (อย. อัพเดท ข้อมูล วันที่ 10 ม.ค. 65) ดูรายชื่อที่นี่ >> https://drive.google.com/file/d/1Nk-QNSgDzZE_vaIHwEuC_gY2h2zTTaug/view ซึ่งมีทั้งแบบตรวจด้วยการตรวจหาเชื้อโพรงจมูก และน้ำลาย
สำรวจราคาชุดตรวจ ATK มีเท่าไหร่บ้าง ?
- อภ.จำหน่าย ATK ชุดละ 35 บาท ผ่านร้านขายยา 8 แห่ง และในเว็บไซต์ ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ https://mekhanews.com/2022/01/12/advise-the-coordinates-buy-atk-test-kit-price-35-baht-from-the-government-pharmaceutical-organization/
- เว็บไซต์ Lazada จำหน่ายชุดตรวจโควิดหลากหลายยี่ห้อ ราคาชุดละตั้งแต่ 48-200 บาท แบบยกกล่องราคาตั้งแต่ 500-2,500 บาท ดูข้อมูลที่ >> https://www.lazada.co.th/tag/antigen-test/
- เว็บไซต์ Shopee จำหน่ายชุดตรวจโควิดหลากหลายยี่ห้อ ราคาชุดละตั้งแต่ 49-200 บาท แบบยกกล่องราคาตั้งแต่ 500-2,500 บาท ดูข้อมูลที่ >> https://shopee.co.th/search?keyword=ชุดตรวจ%20atk
หากในกรณีที่เราไม่อยากเสียเงินซื้อเอง ทางหน่วยงานต่าง ๆ ก็มีบริการให้เราได้ตรวจฟรีด้วยนะคะ อาทิ
- กทม. ได้เปิดให้บริการตรวจหาเชื้อโควิดด้วย ATK ให้กับผู้ที่มีความเสี่ยงฟรี! โดยให้บริการแบบ Drive Thru 2 แห่ง จนถึงวันที่ 1 เม.ย. 65 อ่านข้อมูลเพิ่มเติมที่ https://mekhanews.com/2022/01/08/free-atk-check-where-in-bangkok/
- สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ หรือ สปสช. แจกชุดตรวจ Antigen Test Kit (ATK) ให้กับประชาชนฟรีคนละ 2 ชุด ทุก 10 วัน โดยต้องขอผ่านแอปฯ “เป๋าตัง” อ่านข้อมูลเพิ่มที่ https://mekhanews.com/2021/09/16/how-to-procedure-for-registering-for-atk-test-kit-in-bao-tang-app/
ที่มา : https://www3.dmsc.moph.go.th/assets/post/RmluYWxfMDctMDYtNjRfNTcxX19WNw==.pdf#viewer.action=download
https://www.facebook.com/zerocovidthailand/photos/pcb.131641849109612/131628649110932