นางสาวรัชดา ธนาดิเรก รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยมติที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) วันที่ 14 ธันวาคม 2564 เห็นชอบแผนหลักการพัฒนาฟื้นฟูสภาพแวดล้อมคลองแสนแสบ ระยะเวลา 11 ปี (พ.ศ.2564 – 2574) จำนวน 84 โครงการ วงเงินรวมทั้งสิ้น 82,563 ล้านบาท ตามที่สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติเสนอ เพื่อสนองพระบรมราโชบายในหลวงรัชกาลที่ 10 ที่ทรงให้ความสำคัญกับการพัฒนาดูแลแหล่งน้ำลำคลอง
แผนฉบับนี้ มุ่งแก้ปัญหาน้ำเสียในคลองแสนแสบ ที่เป็นปัญหาอย่างมาก มีสาเหตุตามลำดับ ดังนี้
1.น้ำเสียส่วนใหญ่ ร้อยละ 70 เกิดจากกิจกรรมชุมชนบริเวณริมคลอง
2.รองลงมา เกิดจากโรงงานและสถานประกอบการ
ในปี 2563 มีปริมาณน้ำเสียที่ไม่ผ่านการบำบัดถูกปล่อยลงคลองแสนแสบและคลองสาขา รวม 807,672 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน มีค่าเฉลี่ยความสกปรก หรือ บีโอดี (BOD) อยู่ระหว่าง 6.9-12.2 มิลลิกรัมต่อลิตร (แหล่งน้ำที่มีค่าบีโอดีมากกว่า 8 มิลลิกรัมต่อลิตร ถือเป็นแหล่งน้ำที่มีมลพิษอย่างรุนแรง)
ทั้งนี้ ปัญหาน้ำเสียในคลองแสนแสบ ไม่ได้ส่งผลกระทบเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพฯ เท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบถึงแม่น้ำบางปะกงในจังหวัดฉะเชิงเทราด้วย เนื่องจากคลองแสนแสบ มีความยาวตลอดสายประมาณ 74 กิโลเมตร อยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร 47.5 กิโลเมตร และจังหวัดฉะเชิงเทรา 26.5 กิโลเมตร
มีระยะเวลาดำเนินการ 11 ปี แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่
1.ระยะเร่งด่วน (พ.ศ.2564)
2.ระยะกลาง (พ.ศ.2565 – 2570)
3.ระยะยาว (พ.ศ.2571 – 2574)
ดำเนินการโดย 8 หน่วยงาน ได้แก่
1.กรุงเทพมหานคร
2.กรมชลประทาน
3.จังหวัดฉะเชิงเทรา
3.องค์การจัดการน้ำเสีย
4.กรมเจ้าท่า
5.กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม
6.กรมควบคุมมลพิษ
7.กรมโรงงานอุตสาหกรรม
ขับเคลื่อนภายใต้ 5 เป้าประสงค์ คือ
1.การเสริมสร้างความปลอดภัยในการสัญจรทางน้ำของประชาชน
2.การปรับปรุงสภาพภูมิทัศน์บริเวณคลองแสนแสบ
3.การแก้ไขปัญหามลภาวะและคุณภาพน้ำในคลองแสนแสบ
4.การป้องกันปราบปราม การบุกรุกทำลายทรัพยากรในคลองแสนแสบ
5.การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในคลองแสนแสบ
รวม 84 โครงการ อาทิ
1.โครงการก่อสร้างระบบรวบรวมน้ำเสีย
2.โครงการก่อสร้างโรงบำบัดน้ำเสีย
3.โครงการก่อสร้างระบบบำบัดน้ำเสีย
4.โครงการก่อสร้างสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กข้ามคลองแสนแสบ
5.โครงการเดินเรือคลองแสนแสบส่วนต่อขยายระยะทาง 10 กิโลเมตร
6.โครงการต่อเรือไฟฟ้า 12 ลำ
7.การบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับมลพิษทางน้ำ เป็นต้น
แหล่งที่มางบประมาณแผนพัฒนาฟื้นฟูฯ รวม 82,563 ล้านบาท มาจาก
1.งบประมาณแผ่นดิน ร้อยละ 81.40
2.งบ กทม. ร้อยละ 3.50
3.เงินจากเอกชนร่วมลงทุน (PPP) ร้อยละ 15.10
สำหรับประโยชน์ที่จะได้รับจากแผนพัฒนาฟื้นฟู อาทิ
1.แก้ไขปัญหามลภาวะและคุณภาพน้ำในคลองแสนแสบอย่างครบวงจร
2.สร้างระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสียรวม 39 แห่ง รองรับการบำบัดน้ำเสียในคลองแสนแสบได้ 1,364,525 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน
3.เพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำในคลองแสนแสบ โดยในพื้นที่กรุงเทพมหานคร สามารถเร่งการระบายน้ำผ่านอุโมงค์ระบายน้ำได้ 30 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที และเขื่อนป้องกันตลิ่ง 33.32 กิโลเมตร
4.ช่วยเพิ่มพื้นที่ที่ได้รับการป้องกันน้ำท่วม 96,875 ไร่ ส่วนจังหวัดฉะเชิงเทรา มีสถานีสูบน้ำ ประตูระบายน้ำ เครื่องสูบน้ำและปรับปรุงคลอง
5.ช่วยให้คลองระบายน้ำได้ 60 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที
6.ช่วยเพิ่มพื้นที่ที่ได้รับการป้องกันน้ำท่วม 15,625 ไร่
7.พัฒนาระบบขนส่งและความปลอดภัยทางน้ำ มีท่าเทียบเรือเพิ่มขึ้นครอบคลุมคลองแสนแสบใน กทม. ทั้งสาย โดยใช้เรือไฟฟ้ารองรับการใช้บริการ 800 – 1,000 คนต่อวัน พร้อมติดตั้งกล้องวงจรปิดในท่าเรืออีกด้วย