ผีขนน้ำ หรือ แมงหน้างาม การละเล่นพื้นบ้านที่สืบสานกันมายาวนานของ ชาวบ้านนาซ่าว ใน ต.นาซ่าว อ.เชียงคาน จ.เลย ซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยเผ่าไทยพวน ที่อพยพมาจากเมืองหลวงพระบาง มีความแตกต่างจาก ผีตาโขน โดยชาวบ้านเชื่อกันว่า ผีขนน้ำ เป็นวิญญาณของสัตว์จำพวก วัว ควาย ที่ตายไปแล้ว และยังล่องลอยวนเวียนอยู่ตามที่เคยอาศัยเพราะมักจะมีคนได้ยินเสียงกระดึงหรือกระดิ่ง พบแต่ขนไม่เห็นตัวตน จึงเรียกว่า ผีขนวัว ผีขนควาย
ในยุคแรก ๆ ชาวบ้านจะพากันเรียก ผีขนน้ำ ว่า การละเล่นผีขน แต่ทุกครั้งหลังจบการละเล่นผีขน ฝนมักจะตก ชาวบ้านจึงพากันเปลี่ยนเรียกว่า ผีขนน้ำ เพราะขนน้ำมาจากฟ้า จนกลายเป็นชื่อที่เรียกกันติดปากจนทุกวันนี้ กำหนดไว้ระหว่างแรม 1-3 ค่ำ หลังวันเพ็ญเดือนหก (วันวิสาขบูชา) หรือช่วงเดือนพฤษภาคม โดยขบวนแห่ ผีขนน้ำ มีในวันที่ 2
สำหรับ ประเพณีบุญเดือนหกและการละเล่น ผีขนน้ำ 2566 จัดขึ้นวันที่ 5-6 พฤษภาคม ณ ศูนย์วัฒนธรรมบ้านนาซ่าว อ.เชียงคาน จ.เลย มีกำหนดการ ดังนี้
วันที่ 5 พ.ค. 66
เวลา 09.00 น. ร่วมทำบุญสร้างศาลาการเปรียญ ณ วัดโพธิ์ศรี บ้านนาซ่าว อ.เชียงคาน
เวลา 15.00 น. ชมและร่วมขบวนแห่ดอกไม้ข้าวผาม
เวลา 19.00 น. ร่วมสนุกสนาน กับรำวงชาวบ้าน
วันที่ 6 พ.ค. 66
เวลา 09.09 น. พิธีเปิดงานประเพณีผีขนน้ำ ณ บริเวณศาลเจ้าปู่
เวลา 10.00 น. เดินขบวนต่าง ๆ ไปยังวัดโพธิ์ศรี
เวลา 13.00 น. แห่ต้นผึ้ง เข้าวัด
เวลา 14.00 น. จุดบั้งไฟจากคุ้มวัดต่าง ๆ
เวลา 20.00 น. ชมมโหรสพ ตลอดทั้งคืน
ขอบคุณข้อมูล รูปภาพ https://ww2.loei.go.th/stuff/detail/14, ททท.สำนักงานเลย : TAT Loei Office