14 ตุลาคม 2567 นางสาวศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) กล่าวว่า ตนมีนโยบายให้ทุกหน่วยงานในกระทรวง อว. ทำงานที่เน้นตอบโจทย์ ตรงความต้องการประเทศชาติและประชาชน เพื่อความเป็นเลิศ เพื่อความมั่นคงของชีวิต เศรษฐกิจ และเน้นประเด็นสำคัญของประเทศ ได้แก่ Go Green พอเพียงพึ่งตนเองได้ เกิดความยั่งยืน (Sustainability) เกิด Carbon Neutrality พัฒนาพลังงานสะอาด เศรษฐกิจชีวภาพที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ พัฒนากำลังคนและเป็นองค์กรแห่งปัญญาประดิษฐ์ (AI) กรมวิทยาศาสตร์บริการถือว่าเป็นหน่วยงานสำคัญด้านวิทยาศาสตร์ของประเทศ ตลอด 1 ปีที่ผ่านมามีการพัฒนาองค์กรอย่างต่อเนื่อง และมีผลงานที่โดดเด่นอย่างมากทั้งในระดับชาติและนานาชาติ ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อประเทศชาติและประชาชน จนเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวาง ล่าสุดได้มีการปฏิรูปกรมวิทย์ฯบริการ เปิดตัว 6 สถาบันระดับชาติ และยกระดับ 3 หน่วยงานรองรับภารกิจสำคัญ รองรับการแข่งขันเศรษฐกิจระดับโลกและเพื่อดูแลคุณภาพชีวิตพี่น้องประชาชนด้วยวิทยาศาสตร์
นายแพทย์รุ่งเรือง กิจผาติ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ กล่าวว่า กรมวิทย์ฯ บริการ ได้ปฏิรูปใหญ่และพัฒนาจากเดิมที่เป็นเพียงหน่วยงานให้บริการตรวจวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ สู่การเป็นหน่วยงานหลักด้านวิทยาศาสตร์ เป็นห้องปฏิบัติการอ้างอิงแห่งชาติ และนำระบบดิจิทัลและปัญญาประดิษฐ์มาใช้พัฒนาระบบวิทยาศาสตร์ห้องปฏิบัติการของประเทศ สร้างและพัฒนาเครือข่ายห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์บริการร่วมเพื่อเป็นกลไกในการนำวิทยาศาสตร์สู่การดูแลประชาชน และเตรียมเสนอกฎหมาย พรบ. ส่งเสริมควบคุมคุณภาพห้องปฏิบัติการ โดยได้ตั้งเป้าหมายเพื่อยกระดับประเทศไทยให้มีความสามารถในการตรวจวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ อยู่ในอันดับ 1 ใน 10 ของโลก ภายในปี 2572 จากปัจจุบันที่อยู่ในอันดับที่ 28 และนำวิทยาศาสตร์สู่การเพิ่มสมรรถนะการแข่งขันของประเทศด้านเศรษฐกิจ สังคม และคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน
นายแพทย์รุ่งเรืองฯ กล่าวเพิ่มเติมว่า เพื่อให้เกิดการดำเนินงานบรรลุเป้าหมาย กรมวิทย์ฯบริการได้มีการปฏิรูปองค์กรครั้งใหญ่ที่สุดในรอบ 133 ปีตั้งแต่ก่อตั้งหน่วยงาน ได้จัดตั้งสถาบันระดับชาติภายใต้กรมวิทย์ฯบริการ 6 สถาบัน และพัฒนายกระดับอีก 3 หน่วยงานรองรับภารกิจระดับชาติ โดยทุกสถาบันและหน่วยงานจะต้องมีภารกิจในการจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายระดับชาติ วิจัยและพัฒนา เป็นองค์กรด้านวิชาการหลักระดับประเทศและนานาชาติ และให้การพัฒนาฝึกอบรมหน่วยงานต่างๆ สิ่งสำคัญคือทุกสถาบันและหน่วยงานต้องเป็นองค์กรสมรรถนะสูงทำหน้าที่ขับเคลื่อน “การนำวิทยาศาสตร์สู่การดูแลประชาชน” กรมวิทย์ฯบริการได้เปิดตัวสถาบันและหน่วยงานดังนี้
1) สถาบันห้องปฏิบัติการอ้างอิงแห่งชาติ เป็นหน่วยงานหลักของประเทศเพื่อตรวจวิเคราะห์อ้างอิงด้วยความถูกต้องแม่นยำ มีความสามารถตรวจวิเคราะห์ครอบคลุมทุกชนิดการตรวจวิเคราะห์พร้อมระบบส่งต่อตัวอย่างไปยังเครือข่ายห้องปฏิบัติการ ทำหน้าที่ดูแลห้องปฏิบัติการทั่วประเทศเพื่อสนับสนุนงานวิจัยพัฒนาที่น่าเชื่อถือ ช่วยส่งเสริมการส่งออกของสินค้าที่ได้มาตรฐาน เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจระดับชาติ
2) สถาบันพัฒนาเครือข่ายวิทยาศาสตร์ห้องปฏิบัติการ เป็นหน่วยงานสำคัญที่ยกระดับห้องปฏิบัติการทั่วประเทศให้มีคุณภาพและมาตรฐานพร้อมสร้างเครือข่ายห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์บริการร่วมที่เข้มแข็งครอบคลุมพื้นที่ทั่วประเทศ และจัดตั้งศูนย์วิจัยพัฒนาหุ่นยนต์และยานยนต์ไร้คนขับแห่งชาติ ที่จังหวัดระยอง
3) สถาบันพัฒนามาตรฐานและตรวจสอบรับรอง ทำหน้าที่สนับสนุนการพัฒนามาตรฐานผลิตภัณฑ์นวัตกรรมด้วยระบบมาตรฐานและการรับรองผลิตภัณฑ์ เป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจทั้งในระดับชุมชนจนถึงระดับอุตสาหกรรมชั้นนำเพื่อให้ได้รับการรับรองมาตรฐานจากหน่วยงานหลัก เช่น อย. สมอ.
4) สถาบันพัฒนานักวิทยาศาสตร์ มีหน้าที่มุ่งเน้นพัฒนาบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์ห้องปฏิบัติการทั่วประเทศเพื่อพัฒนากำลังคนที่ปฏิบัติงานให้มีสมรรถนะที่สามารถทำงานได้จริง
5) สถาบันเทคโนโลยีดิจิทัลวิทยาศาสตร์บริการ ทำหน้าที่ในการพัฒนาและสนับสนุนระบบดิจิทัลและปัญญาประดิษฐ์สำหรับภารกิจวิทยาศาสตร์ห้องปฏิบัติการทั่วประเทศ เช่น ห้องปฏิบัติการ AI
6) สถาบันวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีชุมชน เป็นหน่วยงานสำคัญที่จะผสานและบูรณาการวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีสู่การพัฒนาชุมชน เพื่อการดูแลประชาชนให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี เพิ่มรายได้ให้พี่น้องประชาชน
7) กองยุทธศาสตร์และแผนงานทำหน้าที่จัดทำนโยบายยุทธศาสตร์ด้านวิทยาศาสตร์ห้องปฏิบัติการระดับชาติ ข้อเสนอแผนและงบประมาณพร้อมการกำกับ ติดตามประเมินผล
8)สำนักบริหารและรับรองห้องปฏิบัติการ เป็นหน่วยงานที่เป็นผู้แทนระดับนานาขาติในประเทศไทย ทำหน้าที่ตรวจและให้กาารับรองมาตรฐานห้องปฏิบัติการทั่วประเทศ เช่น ระบบ ISO 17025, DSS Recognized
9) ยกระดับหน่วยงานระดับกลุ่มงานของกรมวิทย์ฯบริการ เป็นศูนย์บริหารจัดการซึ่งเป็นหน่วยงานระดับกองภายใต้สำนักงานเลขานุการกรมเพื่อพัฒนาการทำงานสนับสนุนภารกิจวิทยาศาสตร์บริการ ได้แก่ ศูนย์บริหารและอำนวยการกลาง ศูนย์บริหารทรัพยากรบุคคล ศูนย์กฎหมายวิทยาศาสตร์บริการ ศูนย์บริหารคลังและพัสดุ และศูนย์สื่อสารยุทธศาสตร์ ภายใต้การปฏิรูปพัฒนาที่เกิดขึ้นนี้ กรมวิทย์ฯบริการ เชื่อมั่นว่า จะเป็นรากฐานในการทำงานเพื่อการนำวิทยาศาสตร์สู่การดูแลประชาชน และเกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนของประเทศทั้งในด้านเศรษฐกิจไทยซึ่งนำไปสู่การสร้างสรรค์สังคมที่ดี สิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัย และการดำรงชีวิตของประชาชนที่มีคุณภาพในทุกมิติ