วันมาฆบูชา ถือเป็นวันสำคัญ ทางพุทธศาสนา ซึ่งปีนี้ตรงกับวันที่ 16 กุมภาพันธ์ เหล่าพุทธศาสนิกชนจะร่วมกันทำบุญตักบาตร ถวายสังฆทาน ฟังธรรมเทศนาในช่วงเช้า และมีการเวียนเทียนในช่วงค่ำ ซึ่งปัจจุบันการตักบาตรไม่ว่าจะเป็นอาหารสด หรืออาหารแห้ง ข้าว เป็นสิ่งหนึ่งที่ประชาชน มักนำมาถวายพระ เคียงคู่กับของถวายพระอื่น ๆ
นายแพทย์ธิติ แสวงธรรม รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า ข้าวถือเป็นอาหารหลักของคนไทย มีความผูกพันธุ์กับวิถีชีวิตคนไทย ไม่เพียงแต่รับประทานเป็นอาหารคาวเท่านั้น แต่ยังมีการนำข้าวมาเป็นส่วนประกอบการทำขนมหวานอีกด้วย มีประโยชน์หลายข้อ มีค่า นิวส์ สรุปได้ดังนี้
1.ข้าวเป็นธัญพืชที่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย
2.มีคาร์โบไฮเดรตที่ช่วยเพิ่มพลังงานให้กับร่างกาย
3.มีใยอาหารสูง ช่วยกระตุ้นระบบขับถ่ายให้เป็นปกติ
4.วิตามินบีในข้าวหากรับประทานประจำ จะช่วยป้องกันโรคเหน็บชา โรคปากนกกระจอก
5.มีฟอสฟอรัสช่วยในการเจริญเติบโตของกระดูก ฟัน และแคลเซียม ทำให้กระดูกแข็งแรง ช่วยป้องกันตะคริว
นอกจากประโยชน์ที่กล่าวมาแล้ว ทางการแพทย์แผนไทย ข้าว จัดเป็นสมุนไพรฤทธิ์เย็น มีสรรพคุณช่วยลดการอักเสบ แก้ไข้ แก้ร้อนใน ช่วยบำรุงร่างกาย ส่วนน้ำซาวข้าวยังใช้เป็นยาถอนพิษสำแดง แก้พิษร้อน ใช้เป็นกระสายยาในตำรับยาแก้ไข้ เพราะน้ำ ซาวข้าวจะช่วยเสริมฤทธิ์ในตำรับยาแก้ไข้ ทำให้ตำรับยาแก้ไข้มีประสิทธิภาพในการลดไข้ได้ดียิ่งขึ้น
นอกจากนี้ ตามภูมิปัญญาพื้นบ้านไทย ยังใช้ข้าวในด้านความสวยความงาม โดยนำน้ำซาวข้าวมาสระผมหรือหมักผม ซึ่งจะช่วยบำรุงเส้นผม ทำให้เส้นผมดกดำเงางาม และยังนำมาล้างหน้า เพื่อช่วยบำรุงผิวพรรณ ทำให้ผิวพรรณดูอ่อนเยาว์ เปล่งปลั่ง ช่วยรักษาสิว ฝ้า ซึ่งในปัจจุบันมีการนำข้าวมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เสริมความงามและมีการวางขายตามท้องตลาดสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจอีกด้วย
นายแพทย์ธิติ กล่าวเพิ่มเติมว่า แม้ในข้าวจะมีประโยชน์และสรรพคุณทางยา แต่สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ก็จะต้องจำกัดปริมาณการรับประทาน โดยเฉพาะข้าวเหนียว เพราะจะส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นได้ หรือ อาจเลือกรับประทานเป็นข้าวกล้อง หรือ ข้าวซ้อมมือ เพื่อให้ได้วิตามินหรือแร่ธาตุที่สำคัญจากข้าวนั้นมากขึ้น นอกจากนี้ ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อเสริมสร้างร่างกายให้แข็งแรง
ดังนั้น ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาอย่างวันมาฆบูชา ประชาชนสามารถเลือกใส่บาตรได้ทั้งข้าวกล้อง ข้าวสาร ข้าวสวย หรือข้าวเหนียวก็ได้
การเลือกซื้อข้าวควรทำตามวิธี ดังต่อไปนี้
1.เลือกข้าวที่สะอาด ไม่มีส่วนปนของเปื้อน เช่น เศษผง
2.เลือกข้าวที่ไม่มีกลิ่นเหม็นหืน
แต่หากประชาชนสนใจ หรือ เกิดข้อสงสัยเกี่ยวกับการแพทย์ แผนไทยหรือการใช้ยาสมุนไพร หรือ สมุนไพรในการรักษาโรค สามารถติดต่อที่กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก หมายเลขโทรศัพท์ 02-149-5678 หรือ เฟซบุ๊ก กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก https://www.facebook.com/dtam.moph หรือ ไลน์ @DTAM กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก