องค์การอนามัยโลก กำหนดให้วันที่ 24 พฤษภาคมของทุกปี เป็นวันอัมพฤกษ์ อัมพาตโลก หรือวันหลอดเลือดสมองโลก ซึ่งโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือ โรคหลอดเลือดสมอง เป็นโรคที่คนไทยเป็นกันมากติดอันดับต้น ๆ ซึ่งเกิดจากสมองขาดเลือดไปเลี้ยงในส่วนต่าง ๆ เพราะเกิดจากการอุดตันของเส้นเลือด อาการเตือนสำคัญที่สังเกตได้ด้วยตนเอง ตามหลัก FAST มีค่า นิวส์ สรุปได้ดังนี้
F = Face = ชาหรืออ่อนแรงที่ใบหน้า ตามัวเห็นภาพซ้อนหรือเห็นครึ่งซีก
A = Arm = อาการแขนขาข้างใดข้างหนึ่งอ่อนแรง
S = Speech = ปากเบี้ยว พูดไม่ชัด พูดลำบาก
T=Time = เวลาที่ต้องรีบไปโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด
สําหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบ หรืออุดตัน (Stroke fast track) จำเป็นต้องได้รับการรักษาเร่งด่วน อาการที่สำคัญของโรคหลอดเลือดสมอง ประกอบด้วย
1. ชาบริเวณแขน ขา ใบหน้า หรือบริเวณข้างใดข้างหนึ่งของร่างกาย
2. สับสน มีปัญหาทางการสื่อสาร พูดไม่เข้าใจ
3. เห็นภาพซ้อน ตามัว (เพียงข้างเดียว)
4. เวียนศีรษะ หรือปวดศีรษะอย่างรุนแรงโดยไม่ทราบสาเหตุ
5. วิงเวียน ทรงตัวไม่อยู่ บางรายอาจเป็นลมหมดสติ
หากมีอาการดังที่กล่าวข้างต้น ให้สงสัยไว้ก่อนว่า เป็นอาการของโรคหลอดเลือดสมอง และรีบจัดการส่งตัวผู้ป่วยให้ถึงมือแพทย์โดยทันที เนื่องจากอาการของโรคหลอดเลือดสมองนั้น เป็นอาการร้ายแรงซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต หรืออาจไม่ถึงชีวิต แต่ก็ส่งผลให้ผู้ป่วยกลายเป็นคนพิการ ป่วยเป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต ต้องใช้เวลาฟื้นฟูสุขภาพต่อไปอีกนาน
สำหรับผู้มีสิทธิบัตรทอง สิทธิ 30 บาท หรือสิทธิหลักประกันสุขภาพ เมื่อมีอาการดังกล่าว ขั้นตอนการรักษา คือ สามารถติดต่อเข้ารับบริการที่ รพ.ที่ใกล้ที่สุดได้ทุกแห่ง หรือ ติดต่อสายด่วน 1330 จากนั้นเจ้าหน้าที่จะซักประวัติเบื้องต้น หากเข้าเกณฑ์ภาวะหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน จะแนะนำให้เข้ารับบริการที่ รพ.ในโครงการ Stroke Fast Track พร้อมประสาน Case Manager หรือ ER ของ รพ.แห่งนั้นให้รับทราบ หากผู้ป่วยมีภาวะวิกฤติก็จะประสานสายด่วน 1669 ในการให้บริการรถนำส่งด้วย หรือผู้ป่วยและญาติสามารถติดต่อสายด่วน 1669 ในการนำส่ง รพ.ได้โดยตรง
ที่มา : สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ
